Het is al vier maanden geleden, maar soms hebben zaken even de tijd nodig om er woorden en beeld aan te kunnen geven. In het voorjaar van 2022 had ik een aantal bijzondere afspraken. Met Annelies. Annelies maakte tijd voor mij, voor EMDR-therapie. Het waren fijne gesprekken waar ik op voorhand een beetje tegenop zag, maar het was nodig om weer anders te kunnen voelen. Om beter te kunnen voelen. Want ik voelde me al weer een tijdje zoals in mijn schilderij “Cloudy days”… een hoofd dat hard aan het werk is om de dingen uit te puzzelen, een lijf dat pijn doet en vraagt om voelen. Als ‘gevoelsmens’ zou voelen makkelijk moeten zijn zou je denken, maar mijn ontwikkelde strategie om met een wereld met dit tempo, vol prikkels en snelle meningen om te gaan, is altijd eerst naar het denken en het hoofd, weg van het (te) veel voelen. En dat werkt uiteindelijk niet. Mijn adem en lijf leken in een continue staat van paraatheid, terwijl de zon volop scheen, er geen gevaar was.
Dit opschrijven voelt kwetsbaar, maar ik doe het toch want er zit een verhaal in mij dat er uit wil en misschien van waarde is voor een ander. Cloudy days in a clear sky…
Hulp zoeken deed ik eerder in mijn leven. Met iemand samen kijken naar de wirwar van gedachten en gevoelens en deze ontrafelen. Iemand die met zachtheid, aandacht en oordeelloos naast je zit of loopt en vraagt, luistert, stuurt en er gewoon is. En die je misschien eerst met zachte kracht door de narigheid heen loodst om uiteindelijk uit te komen achter die wolk waar je de zon weer kunt zien.
Zo iemand zoals ik zelf ook graag voor anderen ben eigenlijk.
De aanleiding voor het zoeken van hulp was een incident waar ik als passant vluchtig getuige van was. Ik reed met mijn gezin langs een groepje mensen dat gebogen stond over een roerloos op de grond liggende persoon. Het was een flits, we waren er voorbij in een tel, maar mijn hele lijf en systeem werd gealarmeerd. Ik MOEST er heen, mijn hart ging als een malle tekeer en toen mijn man zei: “nee, we rijden door, er zijn mensen daar die helpen, jij hoeft dit niet te doen”, was ik vervolgens in paniek, mijn adem ging omhoog en ik moest vreselijk huilen. Het huilen stopte na een tijdje, maar de hyperventilatie bleeft nog weken bij me. Een bekende stressreactie voor mij die mij uiteindelijk deed beseffen dat ik “weer” hulp nodig had. Via de huisarts en de aanbeveling van een goede vriend, kwam ik bij Annelies terecht.
Ik realiseerde me dat een aantal indrukwekkende persoonlijke ervaringen in de voorbije jaren (en misschien wel van langer geleden) mogelijk ten grondslag lagen aan mijn heftige reactie op het voorval. De meest letterlijke associatie met het voorval was het plotselinge overlijden van een goede vriend. Hij stierf een week voor de eerste Covid-lockdown in 2020 in het bijzijn van zijn en mijn gezin, abrupt, geruisloos, zonder waarschuwing of aankondiging. De reanimatiepoging van mijn man en mij en de hulpdiensten mocht niet baten. Wat een verpletterende ervaring. Je kunt je misschien voorstellen dat zo’n gebeurtenis, en alles wat daarna nog volgde in de slipstream van zijn sterven, diepe indruk maakte. Maar ik merkte ook direct een verandering in mijn gevoel. Ik kan het nog het beste omschrijven alsof er een muurtje om mijn hart en gevoel viel. Ik kon niet meer huilen, niet goed diep voelen, terwijl dat voorheen juist altijd zo bij mij hoorde.
Na deze ingrijpende gebeurtenis ging het leven natuurlijk ‘gewoon’ door. Hoewel, een week later was niets meer gewoon, Covid rolde zich uit over de wereld en er volgde jaren waarin de continue boodschap was dat je op iedere hoek van de straat de dood zomaar kon oppikken. Iets dat voor heel veel mensen ook de verdrietige werkelijkheid werd. Een ‘minor detail’; op de dag dat de eerste lockdown startte en mijn kinderen thuis bleven van school, gebeurde er nog iets angstigs. Mijn man werd die ochtend onwel. Hij was zo beroerd dat ik uiteindelijk – na een idiote interne dialoog waarbij ik mezelf toesprak dat ik nu wel aan het overdrijven was en vast nog last had van de recente reanimatie – tóch 112 belde en hij na een korte check voor de zekerheid mee werd genomen naar het ziekenhuis. Ik mocht niet mee want Covid. En de kinderen zaten wederom angstig naast elkaar af te wachten, een déjà vu. Gelukkig kon ik hem later wel opzoeken in het ziekenhuis, waar hij een dag aan de hartmonitor moest blijven. Achteraf bleek zijn onwel-zijn te zijn veroorzaakt door een nare maar onschuldige aandoening die accuut zijn evenwichtsorgaan had uitgeschakeld en voor hevige duizelingen en bijbehorende paniek hadden gezorgd. Zijn hart bleek uiteindelijk geen zorg, maar de schrik zat er zo mogelijk nog wat dieper in denk ik nu achteraf…
Fast forward naar de EMDR. Inmiddels was het twee jaar later en kennelijk tijd om weer beter te gaan voelen. De EMDR en Annelies begeleiding hebben me fantastisch geholpen. Het heeft me ook verrassende inzichten opgeleverd, waar ik mogelijk later nog eens wat over zou willen delen, en een verlossing van de paniekreactie in mijn lijf.
Dit blog is toch wat langer geworden dan ik had bedoeld. Als beeldschenker komen beelden bij mij makkelijker dan woorden. En als de woorden komen dan komen ze ook heel visueel, als in een film en dus in veel tekst. Lang heb ik mezelf weerhouden van blogs en het delen van mijn gedachten omdat ik moeite heb kort-en-bondig te delen. Iets dat kennelijk een tekortkoming is volgens sommige experts. Maar nu probeer ik minder streng te zijn voor mezelf en denk ik: mijn verhaal komt vast aan bij diegenen die het past en als je dit niet leest omdat je afhaakte is het (nog) niet voor jou bedoeld geweest.
De dood is inmiddels een belangrijk onderwerp in mijn gedachten. Behalve shock, verdriet, verwarring en angst, heeft de dood ook steeds meer mijn positieve aandacht. Ik verdiep me in rouw en sterven. Het bracht me op een pad waarbij ik begon met het begeleiden van mensen die een rouwproces doormaken (als vrijwillig begeleider voor Humanitas bij de afdeling “Steun bij verlies en rouw”) én een pad dat het verlangen oproept om de beelden die ik maak, de spiegel die kunst kan bieden en de kracht van zelf maken samen te brengen met rouw in een rouwatelier. Zodra ik wat concreter weet hoe dat te doen, deel ik graag meer over mijn plannen.
Het begeleiden van mensen die rouwen vervult me met grote dankbaarheid. Het gaat me ook makkelijk af. Kennelijk kan ik makkelijk bij de dood en bij verdriet zijn, daarin voel je ten diepste wat verbinding is…
